Ceza davası sonunda hakkında beraat kararı verilen sanığın, yargılama sürecindeki avukatlık hizmeti karşılığında devletten vekalet ücreti alma hakkı doğar. Mahkeme bu ücreti hükmettiğinde, ilgili ödeme Hazine tarafından değil, beraat kararını veren mahkemenin yargı çevresindeki Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla yapılır. Ancak, ödeme kendiliğinden yapılmaz. Bu nedenle vekil avukatın, hakkını talep edebilmesi için ya başsavcılığa dilekçeyle başvurması ya da icra takibi başlatması gerekir.
2025 yılı itibariyle uygulamada en sık kullanılan yöntem, ilamlı icra takibiyle tahsil yoludur. Bu yöntem, yalnızca ödemeyi hızlandırmakla kalmaz; aynı zamanda avukata faiz ve icra vekalet ücreti gibi ek kazançlar sağlar. İşte detaylarıyla beraat vekalet ücretinin tahsiline dair bilmeniz gerekenler:
Beraat Vekalet Ücreti Hangi Yollarla Alınabilir?
Bir ceza davasında beraat kararı verilmişse ve mahkeme sanık lehine vekalet ücretine hükmetmişse, bu ücretin tahsili için başvurulabilecek iki yol vardır:
1. Başsavcılığa Dilekçeyle Başvuru
Avukat, kararı veren mahkemenin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığına talep dilekçesi sunarak vekalet ücretinin ödenmesini isteyebilir. Bu başvuru için genellikle aşağıdaki belgeler gerekir:
- Talep dilekçesi
- Gerekçeli karar örneği
- Kesinleşme şerhi (her zaman zorunlu değildir)
Bu yöntemle ödeme alınması mümkündür ancak uygulamada sürecin uzadığı, dosyanın takibinin zorlaştığı görülmektedir.
2. İcra Takibi Başlatmak
Avukatların en çok tercih ettiği yöntem ise, ilamlı icra takibi açmaktır. Bu yolla hem ödeme süreci hızlanır hem de icra vekalet ücreti ve yasal faiz gibi ek talepler de gündeme gelir. Üstelik bu işlemi yapabilmek için mahkeme kararının kesinleşmiş olması şart değildir. Yani, beraat kararı henüz kesinleşmeden icraya konulabilir.
İcra Takibiyle Vekalet Ücreti Tahsili Nasıl Yapılır?
İcra takibi, ilgili icra müdürlüğü üzerinden, beraat kararını veren mahkemenin yargı çevresindeki Cumhuriyet Başsavcılığı borçlu gösterilerek yapılır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, takip dosyasında Adalet Bakanlığı veya başka bir kurumun borçlu gösterilmemesidir.
Gerekli Belgeler:
- Ceza mahkemesinin gerekçeli kararı
- Takip talebi
- Başsavcılığın vergi kimlik numarası
- Makbuz (tahsilat sonrası düzenlenir)
Ek Kazançlar:
- İcra vekalet ücreti
- Yasal faiz (karar tarihinden itibaren işletilebilir)
Ortalama Ödeme Süresi:
İcra takibiyle yapılan başvurularda ödeme süreci genellikle 6 ila 7 ay arasında tamamlanır. Ancak bu süre, bulunduğunuz ilin adli yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir.
Beraat Vekalet Ücreti İçin Kararın Kesinleşmesi Gerekir mi?
Hayır. Beraat kararı üzerine hükmedilen vekalet ücretinin tahsili için kararın kesinleşmesi zorunlu değildir. Bu husus, hem Adalet Bakanlığı hem de Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından çeşitli yazılarla açıkça belirtilmiştir.
Ayrıca farklı şehirlerdeki icra hukuk mahkemeleri de bu konuda açık kararlar vermiştir. Örneğin:
“Beraat kararına ilişkin vekalet ücreti, kesinleşmeden de icraya konulabilir.”
Dolayısıyla uygulamada “kesinleşme şartı var” denilmesi tamamen hatalı bir yaklaşımdır.
Uygulamada Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar
Makbuz ne zaman kesilmeli?
Tahsilat yapılmadan önce kesinlikle makbuz kesilmemelidir. İcra dosyasına ödeme yapılacağı zaman savcılık, makbuz talep eder. Bu aşamada stopaj ve KDV oranları dikkate alınarak doğru şekilde makbuz hazırlanmalıdır.
KDV tevkifatı uygulanır mı?
Hayır. Beraat vekalet ücretlerinde KDV tevkifatı yapılmaz. Yalnızca stopaj uygulanır.
Stopaj nasıl hesaplanır?
Brüt ücretin yaklaşık %20’si stopaj olarak kesilir. Örneğin 5.000 TL’lik vekalet ücretinde yaklaşık 1.000 TL stopaj kesintisi yapılır.
Vergi borcuna mahsup edilir mi?
Hayır. Bu ücret doğrudan avukatın hesabına yatırılır. Mahsup işlemi yapılmaz.
İlçede verilen karar için hangi savcılık borçlu gösterilmeli?
Eğer ilçede başsavcılık varsa doğrudan oraya karşı takip açılır. Yoksa bağlı olduğu il merkezindeki başsavcılık borçlu olarak gösterilmelidir.
Adalet Bakanlığı ve Baroların Konuya Yaklaşımı
Adalet Bakanlığı, yayımladığı yazılarda açıkça belirtmiştir: beraat vekalet ücreti ödemesinden kararın verildiği yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığı sorumludur. Türkiye Barolar Birliği de avukatlara yönelik yayımladığı duyurularla bu uygulamaya dikkat çekmiştir.
Bu kurumlar, avukatların yanlış kurumlara karşı takip başlatması veya eksik vergi bilgileriyle işlem yapmasının ödeme gecikmelerine yol açtığını açıkça ifade etmiştir.