Kadın çalışanların evlenme sonrası iş hayatından ayrılma kararı almaları halinde, yasal haklarını kullanarak kıdem tazminatı alma imkanları bulunmaktadır. Bu özel istifa hakkı, yalnızca kadın işçilere tanınan bir ayrıcalık olup, belirli şartların sağlanması durumunda devreye girmektedir. Özellikle kadın çalışanların işten ayrılırken mağdur olmamaları için evlilik nedeniyle işten ayrılma dilekçesi büyük önem taşımaktadır. Bu makalede, evlilik sonrası istifa hakkının yasal dayanağından örnek dilekçeye kadar tüm ayrıntılara değinilecektir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Hakkı Hangi Kanuna Dayanır?
1475 Sayılı Eski İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14. maddesi, kadın çalışanlara evlendikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde iş sözleşmelerini tek taraflı olarak sona erdirme hakkı vermektedir. Bu haktan yararlanmak için işçinin evlenmiş olması ve bu evliliği belgeleyebilmesi şarttır. İşten ayrılma gerekçesi olarak yalnızca evlilik gösterilmeli ve bu neden açıkça dilekçede belirtilmelidir.
Bu Hak Sadece Kadınlara Mı Tanınmıştır?
Evet, yalnızca kadın çalışanlar evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanabilir. Erkek çalışanlar aynı gerekçeyle istifa etseler dahi kıdem tazminatı alma hakları bulunmamaktadır. Bu ayrım, kadınların evlilik sonrası çalışmak istememesi halinde ekonomik olarak mağduriyet yaşamaması amacıyla düzenlenmiştir.
Evlilikten İtibaren Ne Kadar Sürede İstifa Edilmelidir?
Kadın çalışan, resmi nikahın kıyıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde işverene yazılı bir dilekçe sunarak işten ayrılabilir. Burada önemli olan düğün tarihi değil, resmi nikah tarihidir. Bu sürenin aşılması durumunda istifa etse dahi kıdem tazminatı hakkı kaybedilmiş olur.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanmak İçin Kaç Yıl Çalışmış Olmak Gerekir?
Kadın çalışanın aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması zorunludur. Eğer toplam çalışma süresi 1 yıldan azsa, evlilik nedeniyle istifa edilse bile kıdem tazminatı ödenmez. Bu süre dolmadan yapılan fesihler, kanunun aradığı şartları sağlamadığından kıdem hakkı doğurmaz.
Evlilik Nedeniyle İstifada İhbar Süresi Uygulanır mı?
Hayır, kadın işçi evlilik nedeniyle işten ayrıldığında ihbar süresi uygulaması yapılmaz. Yani çalışan, dilekçesini sunduğu anda sözleşmeyi sona erdirebilir. Aynı şekilde işveren de ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Bu durum yalnızca kıdem tazminatını kapsar.
SGK İşten Çıkış Kodu Nasıl Belirtilmelidir?
Kadın çalışan evlilik nedeniyle işten ayrıldığında, işveren tarafından SGK’ya yapılacak bildirimin doğru şekilde yapılması gerekmektedir. Evlilik nedeniyle işten ayrılmalarda çıkış kodu olarak “13 – Kadın işçinin evlenmesi” ifadesi kullanılmalıdır. Farklı bir kod girilmesi halinde, kıdem tazminatı alma sürecinde problemler yaşanabilir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın İşsizlik Maaşı Alabilir mi?
Hayır, işsizlik maaşı alamaz. Çünkü işsizlik ödeneği, işveren tarafından iş akdi feshedilen işçilere yönelik bir güvence niteliğindedir. Kendi isteğiyle istifa eden bir kadın işçi, bu sigortadan faydalanamaz. Ancak daha sonra başka bir işte çalışmaya başlaması önünde yasal bir engel bulunmamaktadır.
İşveren Kıdem Tazminatı Ödemek Zorunda Mı?
Kadın işçi gerekli şartları sağladığı takdirde işveren kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem tazminatına; çalışılan süreye bağlı olarak maaş, yol, yemek, prim ve diğer hak edişler dahil edilerek hesaplama yapılır. Ayrıca kullanılmamış yıllık izin ücretleri ve varsa fazla mesai alacakları da ödenmelidir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Evlilik gerekçesiyle istifa dilekçesi açık, resmi ve tarihli olmalıdır. Dilekçeye evlilik cüzdanı fotokopisi de eklenmelidir. En güvenilir yöntem ise noter aracılığıyla işverene tebliğ etmektir. Bu şekilde oluşabilecek uyuşmazlıklarda ispat kolaylığı sağlanır.
Evlilik Nedeniyle İstifa Dilekçesi Örneği
cssKopyalaDüzenle../../20..
........................................ (İşveren/Şirket Unvanı)’na
.............. tarihinden bu yana şirketiniz bünyesinde .................. pozisyonunda çalışmaktayım. Ekte sunduğum evlilik cüzdanı ile belgelendiği üzere ............. tarihinde evlenmiş bulunmaktayım.
1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca iş sözleşmemi, evlilik nedeniyle ............. tarihi itibarıyla feshettiğimi bildiririm.
Kıdem tazminatı ve sair işçilik alacaklarımın tarafıma ödenmesini saygılarımla arz ederim.
Ad-Soyad
İmza
Yargıtay Kararlarıyla Desteklenen Haklar
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2014/37979 E., 2016/8130 K. sayılı kararında, evlilik nedeniyle iş akdini fesheden kadının kıdem tazminatına hak kazandığı, ancak ihbar tazminatına hak kazanamayacağı açıkça vurgulanmıştır. Bu karar, uygulamada sık karşılaşılan ihtilafları önleyici niteliktedir.
Bu Haktan Yararlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Dilekçe açık, resmi ve evlilik tarihini belirten şekilde hazırlanmalı
- SGK çıkış kodu doğru seçilmeli
- Dilekçe noter aracılığıyla gönderilmeli
- Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl dolmadan işlem yapılmalı
- İşyerinde en az 1 yıl çalışılmış olmalı
Evlilik Sonrası Yeniden Çalışmak Mümkün mü?
Evet. Kıdem tazminatını alarak işten ayrılan bir kadın işçi daha sonra başka bir işte çalışabilir. Bu durum kazanılmış hakkın kötüye kullanımı değildir. İşveren, bu hakkın kötüye kullanıldığını iddia ederse bunu somut delillerle ispat etmek zorundadır.
Sonuç Olarak
Evlilik nedeniyle işten ayrılmak, kadın çalışanların çalışma hayatına veda etmeden önce sahip oldukları önemli bir haktır. Bu hakkın doğru kullanılması, olası mağduriyetlerin önüne geçilmesini sağlar. Dilekçenin zamanında ve doğru şekilde sunulması, tüm sürecin hukuka uygun ilerlemesi için hayati önem taşımaktadır. Hak kaybı yaşamamak adına iş hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınması önerilir.