Kapalı alanlarda sigara içmek, Türkiye’de yürürlükte olan 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun uyarınca kesin şekilde yasaklanmıştır. Bu yasağın temel amacı, yalnızca sigara içen bireylerin değil, çevresinde bulunan pasif içicilerin de korunmasını sağlamaktır. Tütün dumanının içerisinde bulunan zehirli maddeler, ortam havasında ve yüzeylerde uzun süre kalabildiğinden, kapalı ortamda bulunan herkes için sağlık riski oluşturmaktadır. Bu nedenle kapalı alanda sigara içmek hem bireysel sağlığı hem de toplumsal refahı tehdit eden bir davranış olarak kabul edilmekte ve cezai yaptırımlarla karşılık bulmaktadır.
Kapalı alanda sigara içme yasağına aykırı hareket eden bireylere ve işletme sahiplerine idari para cezası uygulanmaktadır. 2025 yılı itibarıyla güncellenen ceza tarifesine göre, bireysel olarak sigara içen kişilere 1.406 TL, işyeri kurallarını ihlal eden sorumlu işletme sahiplerine ise 19.476 TL ile 97.745 TL arasında değişen tutarlarda ceza kesilmektedir. Aynı işyerinde ihlalin tekrar etmesi halinde ceza katlanarak artmakta; birinci tekrarında bir kat, ikinci tekrarında iki kat arttırılmakta ve üçüncü tekrarında işyeri 10 gün ile 1 ay arasında geçici olarak kapatılabilmektedir. Cezaların uygulanması, denetim görevini üstlenen polis, jandarma, zabıta ve il sağlık müdürlüklerine bağlı ekipler tarafından yapılmakta; olay yerinde düzenlenen tutanakla resmi sürece başlanmaktadır.
Yasak Hangi Alanları Kapsamaktadır?
Kapalı alanda sigara içme yasağı çok geniş bir alanı kapsar. Kamu kurum ve kuruluşlarının kapalı alanları, özel sektör iş yerleri, eğitim kurumları, hastaneler, toplu taşıma araçları, kafe, restoran ve benzeri sosyal alanlar bu kapsama dahildir. Ayrıca üzeri kapalı ve en az bir duvarı olan alanlar da yasal olarak “kapalı alan” sayılmaktadır. Bu tanım, tenteyle örtülü açık alanları, üstü camla kapatılmış balkonları ve yarı açık kafeleri de kapsayabilir. Böylece sigara dumanının ortamda yayılmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Kapalı Alanda Sigara İçmenin Cezası Ne Kadar?
2025 yılı itibariyle güncellenen ceza tutarları hem bireyler hem de işletmeler için oldukça caydırıcıdır. Sigara içtiği tespit edilen kişilere 1.406 TL, yasaklara uymayan işletmelere ise 19.476 TL ile 97.745 TL arasında değişen idari para cezası uygulanmaktadır. Ceza miktarı, işletmenin büyüklüğü, ihlalin niteliği ve denetim raporlarına göre belirlenmektedir. Ayrıca aynı yıl içerisinde yapılan ihlallerin tekrarlanması durumunda ceza katlanarak artırılır. İlk tekrarında bir kat, ikinci tekrarında iki kat artan ceza, üçüncü tekrar durumunda iş yerinin 10 günden 30 güne kadar geçici olarak kapatılmasıyla sonuçlanabilir.
İdari Para Cezası Nasıl Uygulanır?
Kapalı alanda sigara içilmesi durumunda denetim ekipleri tarafından olay yerinde tutanak düzenlenir. Bu tutanak, sigara içen kişiye ve/veya işletme sahibine tebliğ edilir. Ceza tebliğinden itibaren 15 gün içinde ödeme yapılması halinde, kişi ya da işletme %25 oranında indirim hakkından faydalanabilir. Cezaların ödemesi ilgili Mal Müdürlükleri ya da yerel idarelerce belirlenen hesap numaralarına yapılmalıdır. Vergi dairelerine yapılan ödemeler geçerli sayılmaz.
Sigara Yasağına Uymayan İşletmelere Uygulanan Süreç Nasıldır?
4207 sayılı Kanun uyarınca işletme sahipleri, kapalı alanlarda sigara içilmesini engellemekle yükümlüdür. İşletmede uyarı levhalarının bulundurulmaması, çalışanların denetimle ilgili eğitilmemesi veya müşterilere müdahale edilmemesi durumunda işletme sahibi doğrudan sorumlu tutulur. İlk olarak yazılı uyarı yapılır, ardından önlem alınmazsa para cezası kesilir. İhlalin tekrarlanması durumunda işyerinin geçici olarak kapatılması da mümkündür. Denetim yetkisi belediyelere ve il sağlık müdürlüklerine aittir. Belediye sınırları dışında ise mülki idare amirliği bu yetkiyi kullanır.
Kapalı Alanda Sigara Cezasına İtiraz Edilebilir mi?
Evet, kapalı alanda sigara içilmesi nedeniyle verilen idari para cezalarına karşı itiraz hakkı bulunmaktadır. Cezanın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuru yapılabilir. İtiraz dilekçesinde ceza tutanağına ilişkin detaylar, varsa usulsüzlükler ve somut deliller belirtilmelidir. Mahkeme, sunulan delillere göre cezayı kaldırabilir ya da onaylayabilir. Bu süreçte, hukuki destek almak işlemlerin daha sağlıklı yürütülmesini sağlayacaktır.
Kapalı Alanda Sigara İçme Fiili Kabahat Midir?
Kapalı alanlarda sigara içme eylemi, Kabahatler Kanunu kapsamında değerlendirilmekte ve bu çerçevede idari para cezası verilmektedir. Bu ceza, bir suç kapsamında değerlendirilmediği için adli sicil kaydına işlenmez; ancak ödenmemesi durumunda icra takibi başlatılabilir. Bu nedenle hem bireylerin hem de işletmelerin yasal yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi önemlidir.