Kira stopajı, iş yeri olarak kiralanan taşınmazlar üzerinden alınan ve kiracının devlete ödemekle yükümlü olduğu vergidir. Bu kesinti, kiracının mülk sahibine yaptığı kira ödemesinden önce belirli bir oranda hesaplanarak, doğrudan vergi dairesine beyan edilir ve ödenir. Bu makalede, kira stopajının ne anlama geldiği, nasıl hesaplandığı, hangi oranların uygulandığı ve ödeme sürecine ilişkin tüm ayrıntıları 2025 yılına göre ele alacağız.
Stopaj Nedir?
Stopaj, bir kazanç ya da gelir türü üzerinden, gelirin sahibine ulaşmadan önce kesilen ve vergi dairesine ödenen vergi türüdür. Türk vergi sisteminde özellikle gelir vergisi ve kurumlar vergisine tabi kazançlarda uygulanmaktadır. Kira, ücret, faiz, temettü gibi gelir türleri stopaj kapsamında değerlendirilebilir.
Kira Stopajı Nedir?
Kira stopajı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında düzenlenen ve iş yeri olarak kiralanan gayrimenkuller için uygulanan bir vergi kesintisidir. Kiracı, mal sahibine ödeyeceği kira bedelinden belirlenen oran üzerinden stopajı hesaplayarak devlete öder. Bu vergi, mülk sahibi adına kesilir ve beyan edilir.
Kira Stopajı Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Kiralanan taşınmazın iş yeri olarak kullanılması
- Kiracının vergi mükellefi olması
- Kira sözleşmesinin resmi şekilde yapılmış olması
- Ödeme karşılığında brüt kira bedelinin belirlenmiş olması
Konut kiralamalarında stopaj uygulanmaz. Stopaj sadece iş yeri kiraları için geçerlidir.
Kira Stopaj Oranı 2025
2025 yılı itibarıyla iş yeri kira stopaj oranı, brüt kira bedelinin %20’si olarak uygulanmaktadır. Bu oran, herhangi bir yeni yasal değişiklik yapılmadığı sürece geçerliliğini korur. Kiracı, ödediği brüt kira üzerinden %20 oranında stopaj hesaplamalı ve bu tutarı vergi dairesine beyan ederek ödemelidir.
Kira Stopajı Nasıl Hesaplanır?
Stopaj hesaplamasında dikkate alınması gereken temel husus, kira tutarının net mi yoksa brüt mü olduğudur.
Net Kiradan Brüt Tutar ve Stopaj Hesaplama
Kira sözleşmesinde belirtilen tutar net ise, bu tutar mal sahibine ödenecek tutardır. Brüt kira ve stopaj tutarı şu şekilde hesaplanır:
- Brüt Kira = Net Kira / 0,80
- Stopaj = Brüt Kira x 0,20
Örnek:
Net kira: 4.000 TL
Brüt kira: 4.000 / 0,80 = 5.000 TL
Stopaj: 5.000 x 0,20 = 1.000 TL
Brüt Kiradan Net Tutar ve Stopaj Hesaplama
Kira sözleşmesinde belirtilen tutar brüt ise, bu tutar üzerinden doğrudan vergi hesaplanır:
- Stopaj = Brüt Kira x 0,20
- Net Kira = Brüt Kira – Stopaj
Örnek:
Brüt kira: 10.000 TL
Stopaj: 10.000 x 0,20 = 2.000 TL
Net kira: 10.000 – 2.000 = 8.000 TL
Stopaj Tutarından Net ve Brüt Kira Hesaplama
Sadece stopaj tutarı biliniyorsa, aşağıdaki formüller kullanılabilir:
- Net Kira = Stopaj x 4
- Brüt Kira = Stopaj x 5
Örnek:
Stopaj: 2.000 TL
Net kira: 2.000 x 4 = 8.000 TL
Brüt kira: 2.000 x 5 = 10.000 TL
Kira Stopajı Beyanı Nasıl Yapılır?
Kiracı, ödediği stopajı muhtasar beyanname ile her ayın veya üç ayın 26. gününe kadar beyan eder. Beyan süreci şu şekilde gerçekleştirilir:
- GİB Dijital Vergi Dairesi’ne giriş yapılır.
- “Beyanname” menüsünden “Muhtasar Beyanname” seçilir.
- Kira ödemesi yapılan taşınmazın bilgileri, kira dönemi ve stopaj tutarı sisteme girilir.
- Beyanname onaylanır ve ödeme gerçekleştirilir.
Kira Stopajı Nasıl Ödenir?
Kira stopaj ödemeleri;
- Vergi daireleri
- Anlaşmalı bankalar
- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden online olarak yapılabilir.
Ayrıca mobil bankacılık ve internet bankacılığı aracılığıyla da ödemeler tamamlanabilir.
Kira Stopajı Örnek Hesaplamaları
Örnek 1: Net Kira Üzerinden
Net kira: 3.200 TL
Brüt kira: 3.200 / 0,80 = 4.000 TL
Stopaj: 4.000 x 0,20 = 800 TL
Örnek 2: Brüt Kira Üzerinden
Brüt kira: 12.500 TL
Stopaj: 12.500 x 0,20 = 2.500 TL
Net kira: 12.500 – 2.500 = 10.000 TL
Örnek 3: Stopaj Tutarı Bilinerek Hesaplama
Stopaj: 1.500 TL
Net kira: 1.500 x 4 = 6.000 TL
Brüt kira: 1.500 x 5 = 7.500 TL
Kira Stopaj İndirimi ve İadesi
Kira stopajı indirimi, yalnızca Cumhurbaşkanı Kararı gibi resmi düzenlemelerle mümkündür. Örneğin, COVID-19 salgını döneminde kira stopaj oranı geçici olarak %10’a indirilmiştir.
Stopaj iadesi ise;
- Fazla ödeme yapılmış olması,
- Yanlış stopaj hesaplanması,
- Hatalı beyan durumlarında
mali müşavir aracılığıyla yapılacak başvuru sonucunda talep edilebilir.
Kira Stopajı ile Vergi Beyannamesi Arasındaki İlişki
Mülk sahibi, elde ettiği kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan eder. Kiracı tarafından yapılan stopaj ödemesi, mal sahibinin beyan edeceği vergi tutarından mahsup edilir.
Kiracının Yükümlülükleri Nelerdir?
Kiracı;
- Kira sözleşmesini net veya brüt olarak düzenlemelidir.
- Stopajı hesaplamalı ve ödemelidir.
- Muhtasar beyannameyi süresinde vermelidir.
- Mali müşaviri ile koordineli çalışmalıdır.
Kiracının bu yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde idari para cezaları ve gecikme faizleri ile karşılaşması mümkündür.
Kira Stopaj Hesaplama Araçları ve Uyarılar
İnternette yer alan hesaplama araçları, kira stopajını otomatik olarak hesaplamaya yarar. Ancak bu araçlardan alınan sonuçlar yalnızca bilgi amaçlıdır ve resmi belge niteliği taşımaz.
Mali yönden risk yaşamamak için bir uzman desteği almak ve beyan işlemlerini titizlikle yürütmek gerekir.