Mal beyanı, icra takibine konu olan bir borcun tahsil sürecinde borçlunun, mal varlığına ve ödeme gücüne ilişkin bilgileri icra dairesine bildirmesini ifade eden hukuki bir yükümlülüktür. Bu beyan, borçlunun maddi durumu hakkında resmi bilgi verilmesini sağlar ve icra işlemlerinin sağlıklı şekilde yürütülmesine imkân tanır. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 74. maddesi kapsamında düzenlenen mal beyanı, borcun ödenmesi için gerekli taşınır ve taşınmaz malların, gelirlerin ve varsa üçüncü kişilerdeki alacakların açıkça belirtilmesini zorunlu kılar. Bu yazımızda, mal beyanı sürecine, dikkat edilmesi gereken noktalara ve 2025 yılı için geçerli olan dilekçe örneğine yer verilmiştir.
İcra Mal Beyanı Nedir?
Borçlu hakkında başlatılan ilamsız takip veya kambiyo senedine dayalı icra takibinde, borçlu ödeme emrine itiraz etmezse veya itirazı reddedilirse, belirli süre içinde mal beyanında bulunma yükümlülüğü doğar. Mal beyanı, borçlunun yalnızca sahip olduğu malvarlığını değil; aynı zamanda düzenli gelir kaynaklarını, üçüncü kişilerdeki alacaklarını ve borcunu hangi yollarla ödemeyi planladığını içeren bir beyanı kapsar.
Mal Beyanında Bulunma Süresi Ne Kadardır?
Mal beyanı için öngörülen süre, takibin niteliğine göre değişir:
- İlamsız takiplerde: Ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren 7 gün
- Kambiyo senetlerine dayalı takiplerde: 10 gün
- Ödeme emrine itirazın reddi hâlinde: Kararın tebliğinden itibaren 3 gün
Belirtilen süreler içerisinde mal beyanında bulunmayan borçlu hakkında, alacaklının şikâyeti üzerine mahkemece tazyik hapsi kararı verilebilir.
Mal Beyanında Bulunmama Cezası
İcra ve İflas Kanunu’nun 76. maddesi, borçlunun mal beyanında bulunmaması hâlinde 3 aya kadar hapisle tazyik edileceğini düzenler. Bu ceza, yalnızca bir kez uygulanabilir ve amacı borçluyu beyana zorlamaktır. Ancak borçlu, ceza infazına başlanmadan önce veya infaz sırasında mal beyanında bulunursa serbest bırakılır. Mal beyanında bulunmamak, ayrıca haciz işlemlerinin doğrudan başlatılmasına, borçlunun sicilinin olumsuz etkilenmesine ve mal kaçırma şüphesine dayalı olarak ek yaptırımlara neden olabilir.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanı ve Cezası
Mal beyanında eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgi verilmesi, İcra ve İflas Kanunu’nun 338. maddesi kapsamında suç teşkil eder. Bu kapsamda, gerçeğe aykırı beyan veren borçlu 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir. Alacaklının şikâyeti üzerine başlatılan bu süreçte, borçlunun beyan ettiği bilgiler detaylı olarak incelenir. Ayrıca, hakkında aciz vesikası alınan borçlunun asgari ücretin üzerinde bir yaşam sürmesi hâlinde, aylık gelirinin dörtte biri oranında icra ödemesi yapılmasına karar verilebilir. Bu ödemeler yapılmazsa tazyik hapsi yeniden uygulanabilir.
Mal Beyanı Dilekçesi Örneği (2025)
Borçlu, icra müdürlüğüne yazılı olarak başvurarak mal beyanında bulunabilir. Dilekçede, malvarlığına dair tüm unsurlar açık ve doğru biçimde yer almalıdır.
T.C. … İCRA MÜDÜRLÜĞÜ’NE
Dosya No: …
Mal Beyanında Bulunan:
Adı Soyadı: …
T.C. Kimlik No: …
Adres: …
Alacaklı:
Adı Soyadı: …
T.C. Kimlik No: …
Adres: …
Konu: … numaralı dosya kapsamında mal beyanında bulunulması
AÇIKLAMALAR:
Tarafıma tebliğ edilen ödeme emri kapsamında yasal süresi içerisinde mal beyanında bulunmaktayım. Beyan edilen mal ve gelirler aşağıda sıralanmıştır:
- Taşınır mallar: (Örnek: 2016 model araç, ev eşyaları vb.)
- Taşınmaz mallar: (Örnek: İstanbul ili, Kadıköy ilçesinde bulunan daire)
- Banka hesapları: (Banka adı ve bakiye belirtilmeli)
- Düzenli gelirler: (Maaş, kira geliri vb.)
- Üçüncü kişilerden alacaklar: (Varsa detaylı açıklanmalı)
- Borcun ödeme planı: (Örnek: 6 ay boyunca aylık 5.000 TL ödeme yapılacaktır.)
Mal beyanım ekte sunulmuştur. Gereğini arz ederim.
Tarih: …
İmza: …
Ek: Kimlik fotokopisi
Borçlunun hiçbir malı veya geliri yoksa da bu husus açıkça dilekçede belirtilmeli ve geçim kaynağı açıklanmalıdır. Aksi takdirde beyan geçersiz sayılabilir.
Mal Beyanında Yer Alması Gereken Unsurlar
Bir mal beyanı dilekçesinde bulunması gereken temel unsurlar şunlardır:
- Taşınır mallar
- Taşınmaz mallar
- Banka hesapları
- Gelir ve maaş bilgileri
- Üçüncü kişilerdeki alacaklar
- Borcun ödeme yöntemi ve süresi
Beyan eksiksiz ve gerçeğe uygun olmalı; borçlunun mal varlığı olmasa dahi geçim kaynağı açıklanmalıdır.
Kamu Görevlilerinde Mal Bildirimi Zorunluluğu
İcra takibine konu olmayan ancak kamu görevlileri için geçerli olan farklı bir uygulama da mal bildirimi zorunluluğudur. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu gereğince; kamu görevlileri, göreve başlarken, beş yılda bir ve görevden ayrılırken mal bildiriminde bulunmakla yükümlüdür. Bu kapsamda; taşınmazlar, araçlar, mücevher, hisse senetleri, banka hesapları, borç ve alacaklar gibi tüm unsurlar beyan edilmelidir. Zamanında beyan etmeyen kamu görevlileri hakkında disiplin ve ceza yaptırımı uygulanabilir.