Miras intikali, bir kişinin vefatından sonra geride bıraktığı taşınır ve taşınmaz malların, alacakların, hakların ve borçların yasal veya atanmış mirasçılarına hukuki yollarla devredilmesi sürecidir. Bu süreç, mirasçının sadece mülkiyet hakkını değil; aynı zamanda muristen kalan tüm mali yükümlülükleri ve hukuki sorumlulukları da devralmasını kapsar.

Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi vefat ettiği andan itibaren mirasçılar terekeye yani ölen kişinin malvarlığına kanunen sahip olmuş sayılırlar. Ancak bu hakların resmi olarak tanınması ve kullanılabilmesi için miras intikali adı verilen işlemlerin ilgili tapu müdürlüklerinde yapılması gerekir. Özellikle taşınmaz mallar söz konusu olduğunda, tapu siciline tescil işlemi yapılmadan mirasçılar mülkiyet hakkını kullanamaz.

Miras intikali, yalnızca taşınmaz malları değil; aynı zamanda murisin bankadaki mevduatlarını, araçlarını, şirket hisselerini, telif haklarını, alacak ve borçlarını da kapsayabilir. Bu nedenle işlemin zamanında ve eksiksiz yapılması, ileride ortaya çıkabilecek hak kayıplarının önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir.

Miras İntikali Nasıl Yapılır?

Miras intikali süreci, bazı hukuki ve idari adımların tamamlanmasıyla gerçekleştirilir. Bu sürecin ilk adımı, mirasçıların resmi olarak tanımlanmasıdır.

Mirasçılık Belgesi Alınması

Mirasçılık belgesi (diğer adıyla veraset ilamı), mirasçıların kimliklerini ve yasal paylarını gösteren resmi belgedir. Bu belge, Sulh Hukuk Mahkemesi’nden dava açılarak ya da noterler aracılığıyla alınabilir. Noter yoluyla alınması, 2025 yılı itibarıyla en çok tercih edilen yöntemlerden biridir çünkü daha hızlı sonuç alınmaktadır.

Tapu Müdürlüklerine Başvuru

Mirasçılık belgesi alındıktan sonra, intikal işlemi için ilgili tapu müdürlüğüne başvurulması gerekir. Bu başvuru, Web Tapu sistemi üzerinden çevrimiçi yapılabileceği gibi, fiziki evrak teslimiyle doğrudan müdürlüğe de yapılabilir.

Gerekli Belgeler (2025)

• Mirasçılık belgesi (veraset ilamı)
• Vefat eden kişiye ait ölüm belgesi
• Mirasçılara ait nüfus cüzdanı fotokopileri
• Taşınmaza ait tapu bilgileri
• DASK poliçesi (zorunlu deprem sigortası)
• Veraset ve intikal vergisinin ödendiğine dair makbuz
• Gerekliyse vekaletname veya temsil belgesi

Bu belgelerle birlikte başvuru yapıldığında, taşınmazların tescil işlemi başlatılır. İşlemler tamamlandığında, ilgili taşınmazın tapu kaydı mirasçılar adına geçirilir.

Tapuda Miras İntikali Nasıl Gerçekleşir?

Tapuda yapılan miras intikali, taşınmaz malların mirasçılar adına tescil edilmesidir. Tescil işlemi sırasında, taşınmazın mülkiyet yapısı belirlenir: bu yapı elbirliği mülkiyeti veya paylı mülkiyet şeklinde olabilir.

Elbirliği ve Paylı Mülkiyet Arasındaki Fark

• Elbirliği mülkiyetinde, tüm mirasçılar taşınmaz üzerinde müşterek olarak hak sahibidir. Hiçbir mirasçı, kendi başına satış, bağış ya da ipotek işlemi gerçekleştiremez.
• Paylı mülkiyette, her mirasçının taşınmaz üzerindeki payı bellidir ve bu pay üzerinde tek başına tasarruf hakkı bulunur.

Mirasçılar aralarında anlaşarak, elbirliği mülkiyetini paylı mülkiyete dönüştürebilirler. Bunun için noter onaylı bir sözleşme düzenlenmesi yeterlidir.

Tapu İntikali ve Satış Aynı Anda Yapılabilir mi?

Miras kalan taşınmazın satışı için öncelikle miras intikali yapılması zorunludur. Tapu kütüğünde mülkiyet mirasçılar adına geçirilmeden satış işlemi yapılamaz. Ancak intikal tamamlandıktan sonra, aynı gün içinde satış işlemi başlatılabilir.

Satış İçin Gerekli Şartlar

• Tüm mirasçıların satış işlemine oybirliği ile onay vermesi gerekir.
• Taşınmazın rayiç değeri üzerinden tapu harcı (%4) ve döner sermaye bedeli ödenmelidir.
• Gerekirse noter onaylı vekaletname sunulmalıdır.

2025 itibarıyla, Web Tapu üzerinden hem intikal hem de satış için randevu alınıp tüm süreçler entegre şekilde yürütülebilmektedir.

2025 Tapu İntikal Ücretleri ve Vergiler

Veraset ve İntikal Vergisi Oranları (2025)

• İlk 1.100.000 TL için %1
• Sonraki 2.600.000 TL için %3
• Sonraki 5.500.000 TL için %5
• Sonraki 10.900.000 TL için %7
• 20.100.000 TL’yi aşan kısım için %10

Bu vergiler, vefat tarihinden itibaren 4 ay içerisinde vergi dairesine beyan edilerek ödenmelidir. Ödeme yapılmadan tapu işlemleri başlatılamaz.

Tapu Harcı ve Döner Sermaye

Miras yoluyla intikalde tapu harcı alınmaz, yalnızca döner sermaye ücreti ödenir. 2025 yılı itibarıyla bu ücret 1.298,50 TL’dir. Taşınmazın büyükşehir sınırları içinde yer alması halinde, emlak vergisi oranları farklılık gösterebilir.

Mirasçılar Tapu İntikali Yapmazsa Ne Olur?

İntikal işleminin yapılmaması durumunda:

• Taşınmaz hâlen ölen kişinin adına kalır.
• Mirasçılar bu taşınmaz üzerinde satış, bağış, ipotek, kiralama gibi işlemler yapamaz.
• Emlak vergisi gibi yükümlülükler devam eder.
• Mirasçılar arasında hak kayıpları ve hukuki uyuşmazlıklar çıkabilir.
• Tapu müdürlüğü ya da ilgili kurumlar zamanla mahkemeye başvurarak işlem başlatabilir.

Bu nedenle, miras intikali işlemlerinin mümkün olan en kısa sürede tamamlanması önerilir.

Birden Fazla Mirasçı Varsa Tapu Nasıl Düzenlenir?

Mirasçılar birden fazlaysa, taşınmaz elbirliği ya da paylı mülkiyet şeklinde tescil edilir. Taraflar arasında anlaşma sağlanırsa, taşınmazın bir mirasçı üzerine devri de mümkündür.

Anlaşmazlık Halinde İzlenecek Yol

Mirasçılar aralarında anlaşamazlarsa, izale-i şuyu davası açılarak taşınmazın satışa çıkarılması talep edilir. Mahkeme kararı ile taşınmaz ya mirasçılardan biri tarafından satın alınır ya da açık artırma yoluyla satılarak bedel paylaşılır.

Miras İntikali İçin Avukat Zorunlu mu?

Avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak şu durumlarda avukat desteği şiddetle tavsiye edilir:

• Mirasçılar arasında çekişme varsa,
• Mirasçılardan biri yurt dışında yaşıyorsa,
• Tereke çok sayıda taşınmaz, şirket hissesi veya borç içeriyorsa,
• Mirasın reddi, vasiyetnamenin iptali, tenkis gibi davalar söz konusuysa.

Avukat, belgelerin hazırlanmasından işlemlerin takibine, gerektiğinde dava sürecine kadar profesyonel destek sağlayarak hak kayıplarını engeller.

Sonuç

Miras intikali, hem hukuki hem de mali yönü olan kapsamlı ve resmi bir işlemdir. Tüm mirasçıların haklarının korunabilmesi, taşınmazların yasal tescilinin yapılabilmesi ve olası anlaşmazlıkların önüne geçilebilmesi için bu işlemin zamanında ve doğru şekilde yapılması büyük önem taşır. Gerekli belgelerle yapılan başvuru neticesinde taşınmazın mülkiyeti mirasçılar adına geçirilir ve yasal olarak işlem yapılabilir hâle gelir. Uzman desteğiyle yürütülen bir miras intikali süreci, hem sürenin kısalmasını sağlar hem de mirasçıların ileride yaşayabileceği problemleri önler.