Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde, araçların plaka takmaksızın trafiğe çıkarılması ciddi bir idari ihlaldir. Plakasız araç kullanımı, kamu güvenliğini doğrudan ilgilendiren, trafik düzenini tehdit eden ve denetimi zorlaştıran bir durumdur. 2025 yılı itibarıyla bu ihlale ilişkin uygulanan idari para cezası, yeniden değerleme oranları doğrultusunda artırılmış ve caydırıcılığı güçlendirilmiştir.
Bu makalede, plakasız araç kullanma cezasının 2025 yılı itibarıyla ne kadar olduğu, trafikten men işlemleri, plakanın kaybolması hâlinde yapılması gereken işlemler ile sahte plaka kullanımı gibi ağır ihlallerin hukuki sonuçları ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
Plakasız Araç Kullanımı Nedir?
Plakasız araç kullanımı, motorlu kara taşıtının, yasal tescil işlemleri tamamlanmaksızın ya da tescil edilmiş olsa dahi plaka takılmadan trafiğe çıkarılması anlamına gelir. Bu durum, hem aracın tanımlanmasını hem de trafik güvenliği ile suç soruşturmalarını doğrudan etkilemektedir.
Tescil ve plaka uygulaması, yalnızca bir kayıt sistemi değil, aynı zamanda her aracın denetlenebilirliğini sağlayan bir güvenlik önlemidir. Bu nedenle, plakası olmayan ya da plakasını bilerek söken sürücüler hakkında idari yaptırımların yanı sıra, belirli durumlarda cezai süreçler de işletilebilmektedir.
Plakasız Araç Kullanmanın 2025 Yılı Cezası Ne Kadardır?
2025 yılı itibarıyla, plakasız araçla trafiğe çıkan kişilere uygulanan idari para cezası 15.712 TL olarak belirlenmiştir .
Plakasız olarak trafiğe çıkarıldığı tespit edilen araçlara uygulanacak yaptırımlar şunlardır:
- İdari Para Cezası: 15.712 TL
- Trafikten Men: Araç, plaka takılıncaya veya geçici plaka alınana kadar trafikten men edilerek otoparka çekilir.
- Erken Ödeme İndirimi: Ceza tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödeme yapılması hâlinde ceza tutarı %25 oranında indirilerek yaklaşık 11.784 TL’ye düşer.
Bu ceza, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca düzenlenmiş olup, itiraz ve ödeme süreci de ilgili kanun hükümlerine tabidir.
Trafikten Men Edilen Araç Nasıl Geri Alınır?
Plakasız olarak trafiğe çıktığı tespit edilen araçlar, trafik zabıtası tarafından otoparka çekilmek suretiyle trafikten men edilir. Araç sahibinin:
- Ceza tutarını ödemesi,
- Araç tescil işlemlerini tamamlaması,
- Geçerli plaka takılması
şartları sağlandığında, ilgili trafik tescil birimi tarafından araç sahibine teslim gerçekleştirilir.
Araç üzerinde herhangi bir sahtecilik tespit edilmesi hâlinde, teslim süreci yargı mercilerinin kararına kadar ertelenebilir.
Plakanın Kaybolması veya Düşmesi Hâlinde Yapılması Gerekenler
Plakanın düşmesi, kaybolması veya çalınması hâlinde araç sahibi veya sürücüsü gecikmeksizin:
- En yakın trafik tescil birimine başvurarak kayıp plaka beyanında bulunmalıdır.
- Geçici plaka belgesi düzenlenmesi talep edilmelidir.
- Yeni plaka çıkarılana kadar araç trafiğe çıkarılmamalıdır.
Zira geçici plaka olmaksızın plakasız şekilde araç kullanımı, yukarıda belirtilen idari para cezasını gerektirir.
Sahte ve Başka Araca Ait Plaka Kullanımının Cezai Boyutu
Plakasız yakalanmamak amacıyla sahte plaka takmak ya da başka bir araca ait plakayı kullanmak, yalnızca idari bir ihlal değil, Türk Ceza Kanunu’na göre suç teşkil eden bir eylemdir. Bu gibi durumlarda:
- İdari Para Cezası: 46.302 TL
- Cezai Sorumluluk: Türk Ceza Kanunu m.204 kapsamında resmî belgede sahtecilik suçu oluşur. Suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.
- Kamu Görevlisi Tarafından İşlenirse: Cezanın alt sınırı 3 yıl, üst sınırı ise 8 yıla kadar çıkabilir.
Ayrıca bu tür plaka kullanımı, aracın kaçakçılık, hırsızlık gibi başka suçlarda kullanılması hâlinde ağırlaştırıcı sebep olarak değerlendirilir.
Plakanın Okunmasını Engelleyen Müdahalelerin Cezası
Plakanın okunmasını engelleyen her türlü fiziksel müdahale (boyama, bükme, yansıtıcı malzeme kaplama vb.) 2025 yılında 3.809 TL idari para cezası ile cezalandırılmaktadır. Bu durumda da araç geçici süreyle trafikten men edilerek, plakaların uygun hâle getirilmesi şartı aranır.
Geçici Plaka ile Araç Kullanımı
Tescil süreci tamamlanmamış olan yeni veya ikinci el araçlarda geçici plaka uygulaması mümkündür. Ancak geçici plakanın süresinin dolmuş olması ya da hiç çıkarılmamış olması hâlinde, araç plakasız sayılır ve yukarıdaki ceza uygulanır.
Bu nedenle sürücülerin geçici plakalarının süresini titizlikle takip etmesi ve süresi bitmeden önce gerekli işlemleri tamamlaması önem arz eder.
Plakasız Araçla Kazaya Karışılması Hâlinde Hukuki Durum
Plakasız araçların kazaya karışması durumunda:
- Zorunlu trafik sigortası kapsam dışı kalınır,
- Mağdura yönelik zararların karşılanmasında araç sahibi doğrudan sorumlu tutulur,
- Hem maddi hem de manevi tazminat davaları gündeme gelebilir.
Ayrıca savcılık nezdinde soruşturma açılması da söz konusu olabilmektedir.
Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
Plakasız araç kullanımı, sadece idari bir kabahat değil; aynı zamanda kamu güvenliğini doğrudan etkileyen ciddi bir ihlaldir. Bu nedenle, her araç sahibi;
- Araç tescil işlemlerini eksiksiz tamamlamalı,
- Plakasız olarak trafiğe çıkmaktan kesinlikle kaçınmalı,
- Plakanın sağlamlığını ve okunabilirliğini düzenli olarak kontrol etmelidir.
2025 yılı itibarıyla uygulanan cezai düzenlemeler, sürücülerin bu konuda daha dikkatli hareket etmelerini sağlamak ve trafik güvenliğini artırmak amacıyla yürürlüğe konmuştur.