Reddi miras, mirasçının kendisine kalan malvarlığını ve borçları istememesi durumunda başvurduğu hukuki bir yoldur. Mirasın reddi, mirasçıyı olası borçlardan korumak amacıyla Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş önemli bir haktır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için belirli bir süre içerisinde ve usulüne uygun şekilde işlem yapılması gerekmektedir. Bu yazımızda, reddi miras ne zaman yapılır, reddi miras süresi nedir, geç kalınırsa ne olur, kimler reddi miras yapabilir gibi temel konular ayrıntılarıyla ele alınacaktır.
Reddi Miras Nedir?
Reddi miras, miras bırakan kişinin ölümünden sonra yasal veya atanmış mirasçının, kendisine kalan mirası kabul etmeyerek, miras üzerindeki tüm hak ve borçlardan feragat etmesidir. Bu beyan ile mirasçı, sanki muristen önce vefat etmiş gibi değerlendirilir ve miras, diğer yasal mirasçılara veya alt soya geçer. Uygulamada en çok karşılaşılan gerekçe, borca batık mirasın reddedilmesidir.
Reddi Miras Ne Zaman Yapılır?
Mirasın reddi süresi, Türk Medeni Kanunu’nun 606. maddesi uyarınca, miras bırakanın ölümünün öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay olarak belirlenmiştir. Bu süre, hak düşürücü nitelikte olup, geçtikten sonra reddi miras hakkı düşer. Mirası kabul etmiş sayılan kişi, miras bırakanın borçlarından da şahsi malvarlığıyla sorumlu olur.
Yasal Mirasçılar İçin Reddi Miras Süresi
Yasal mirasçılar, miras bırakanın ölümünü ne zaman öğrendilerse, o tarihten itibaren 3 aylık süre işlemeye başlar. Ölüm haberini geç öğrenen kişi, bu durumu belgelendirmek kaydıyla sürenin sonradan başladığını iddia edebilir.
Atanmış Mirasçılar İçin Reddi Miras Süresi
Atanmış mirasçılar açısından 3 aylık süre, vasiyetnamenin veya miras sözleşmesinin kendilerine resmi olarak bildirildiği tarihte başlar. Bildirim, sulh hukuk mahkemesi tarafından yapılır ve tebliğ tarihi esas alınır.
Terekenin Yazımı Halinde Süre
Eğer terekenin deftere yazılması gibi koruma önlemi alınmışsa, bu durumda 1 aylık süre, tereke yazımının tamamlanıp mirasçılara bildirilmesiyle başlar. Bu süre, yasal ve atanmış tüm mirasçılar için geçerlidir.
Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Reddi miras beyanı, yalnızca mirasın açıldığı yerdeki sulh hukuk mahkemesine yapılabilir. Beyan, yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Noter, e-Devlet, muhtarlık ya da başka bir kamu kurumu aracılığıyla yapılan işlemler geçersizdir.
Reddi Miras İçin Gerekli Belgeler
- Veraset ilamı (mirasçılık belgesi)
- Kimlik fotokopisi
- İmzalı reddi miras dilekçesi
- Varsa ölüm belgesi ve diğer destekleyici evraklar
Reddi miras dilekçesi, sulh hukuk mahkemesine sunulduktan sonra mahkeme bu beyanı özel kütüğe kaydeder ve talep hâlinde mirasçıya belge verir.
Reddi Miras Dilekçesi Örneği
İstanbul Sulh Hukuk Mahkemesine
Davacı: A.B. (T.C. No: …)
Muris: B.B. (T.C. No: …)
Konu: Mirasın kayıtsız ve şartsız olarak reddedildiğine dair beyanımızdır.
Açıklamalar: Muris B.B. 03.03.2025 tarihinde vefat etmiştir. Terekenin borca batık olması sebebiyle, yasal mirasçısı olarak mirası TMK m. 605 ve devamı hükümleri uyarınca reddediyorum.
Sonuç ve Talep: Mirasın reddedildiğinin tespitine karar verilmesini saygıyla arz ederim.
İmza
Reddi Miras Süresi Geçerse Ne Olur?
Reddi miras süresi içerisinde işlem yapılmazsa, mirasçı mirası kabul etmiş sayılır. Bu durumda:
- Mirasçı, murisin borçlarından kendi malvarlığıyla sorumlu olur
- Reddi miras hakkı düşer, artık geri dönüşü yoktur
- Kişi, iflas etmiş veya borçlu bir mirasın yükünü taşımak zorunda kalır
Ancak istisnai bir durum olan hükmen reddi miras halinde bu sonuç değişebilir.
Hükmen Reddi Miras Nedir?
Hükmen reddi miras, murisin ölüm tarihinde ödemeden aciz durumda olduğunun açıkça belli olduğu ya da resmen tespit edildiği durumlarda, mirasçıların herhangi bir işlem yapmasına gerek kalmadan, mirası reddetmiş sayılmaları durumudur.
Hükmen Reddi Miras Şartları
- Murisin iflas etmiş olması
- Aciz belgesi bulunması
- Malvarlığının borçlarını karşılamaması
- Konkordato ilanı, tasfiye kararı gibi hukuki süreçlerin başlamış olması
Mirasçı, icra takibi sırasında ya da dava sürecinde hükmen redde dayalı itiraz yoluna gidebilir.
Reddi Miras Yapıldığında Miras Kime Kalır?
Eğer mirasçılardan biri mirası reddederse:
- Bu kişinin miras hakkı, sanki hiç doğmamış gibi değerlendirilir
- Alt soyu varsa, onların miras payı artar
- Aynı zümrede başka mirasçı varsa, onun miras payı genişler
- Tüm zümredeki mirasçılar reddederse, miras bir sonraki zümreye geçer
Eğer son zümrede de ret varsa ve atanmış mirasçı da bulunmuyorsa, miras tasfiye edilir ve kalan değer devlete intikal eder.
Reddi Miras Geri Alınabilir mi?
Reddi miras beyanı geri alınamaz. Ancak, aşağıdaki hallerde işlem geçersiz sayılarak iptal edilebilir:
- Beyan, hile, tehdit veya hata sonucu verilmişse
- Tüm mirasçılar ve alacaklılar rıza gösterirse
- Mahkeme kararıyla iptal gerçekleşirse
Bu durumda kişi tekrar mirasçılık sıfatını kazanır, ancak süresi içinde tekrar ret beyanında bulunmazsa, mirası kabul etmiş sayılır.
Reddi Miras Sosyal Hakları Etkiler mi?
Hayır. Reddi miras işlemi:
- Dul ve yetim aylığı
- Ölüm aylığı
- Destekten yoksun kalma tazminatı
- Emekli maaşı gibi sosyal güvenlik kaynaklı ödemeleri etkilemez
Bu haklar, mirasçılık sıfatına değil, sosyal güvenlik mevzuatına dayanır.
Reddi Miras Yapmadan Ölürsem Ne Olur?
Reddi miras hakkına sahip kişi, 3 aylık süre dolmadan vefat ederse, bu hak kendi mirasçılarına geçer. Bu durumda kişi, hem kendi mirasını hem de önceki mirası birlikte reddetmek zorundadır. Sadece birini reddedip diğerini kabul etmesi mümkün değildir.
Sonuç ve Değerlendirme
Reddi miras, borçlu mirasla karşı karşıya kalan kişilere tanınmış hayati bir haktır. Ancak bu hakkın doğru şekilde ve yasal süresi içinde kullanılması gerekir. Aksi halde kişi, istemediği borçların yükünü üstlenmiş olur. 2025 yılı itibarıyla geçerli mevzuat gereğince, mirasçıların 3 ay içinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak işlemi gerçekleştirmeleri zorunludur. İşlemin geçerli olabilmesi için mahkemeye beyan verilmesi şarttır. Noterden, e-Devlet’ten ya da başka yollardan yapılan başvurular geçerli sayılmaz.
Süreçte hata yapılmaması, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve hukuki sonuçların doğru öngörülmesi adına miras hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınması önerilir.