Mirasın reddi, murisin borçlarını üstlenmek istemeyen mirasçılar için son derece kritik bir haktır. Ancak bu hak, kanunen belirli bir süreye bağlanmıştır. Süresi içinde kullanılmayan bu hak, mirasçıyı tüm borçlardan sorumlu hale getirir. Bu nedenle Türk Medeni Kanunu kapsamında yer alan reddi miras süresi, uygulamada titizlikle takip edilmelidir. Aşağıda, 2025 yılı itibariyle yürürlükte olan mevzuat çerçevesinde reddi miras süresine dair ayrıntılı ve uygulamaya dönük açıklamalara yer verilmiştir.
Reddi Miras Nedir?
Reddi miras, yasal ya da atanmış mirasçının, kendisine intikal eden mirası kanuni süre içinde ve usulüne uygun biçimde reddetmesidir. Bu hak, murisin borçlarının terekeye oranla fazla olması veya mirasçının kişisel sebepleri nedeniyle kullanılır. Türk Medeni Kanunu’nun 605. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, tek taraflı, bozucu yenilik doğuran bir irade beyanıdır.
Reddi Miras Süresi Kaç Gündür?
TMK m. 606 uyarınca reddi miras süresi 3 aydır (90 gün). Bu süre, mirasçının mirasçı olduğunu öğrenmesiyle birlikte işlemeye başlar. Süre hak düşürücü niteliktedir. Yani süre geçtikten sonra yapılan reddi miras geçersiz sayılır ve mirasçının mirası kabul ettiği kabul edilir.
Reddi Miras Süresi Ne Zaman Başlar?
Yasal Mirasçılar Açısından
Yasal mirasçılar için 3 aylık süre, murisin ölümünün öğrenildiği günden itibaren işlemeye başlar. Ancak mirasçılık sıfatı daha sonra öğrenilmişse ve bu durum ispat edilebiliyorsa, öğrenme tarihi esas alınır.
Atanmış Mirasçılar Açısından
Atanmış mirasçılar için süre, vasiyetnamenin açılması ve miras tasarrufunun tebliği ile başlar. Süre, bu resmi bildirimin yapıldığı gün başlamak üzere hesaplanır.
Terekenin Resmen Yazımı Halinde
Tereke koruma altına alınmış ve yazım işlemi başlatılmışsa, red süresi yazım işlemlerinin sona erdiği tarihte değil, yazım sonucunun mirasçılara tebliğ edildiği günden itibaren başlar. Uygulamada bu bildirim sulh hukuk mahkemesi tarafından yapılır.
Süre Nasıl Hesaplanır?
3 aylık süre, takvim gününe göre hesaplanır. Sürenin başladığı gün hesaba katılmaz. Süre, son gün mesai saati sonunda biter. Son günün resmi tatile denk gelmesi durumunda, süre bir sonraki ilk iş günü sonuna kadar uzar.
Örnek: Mirasçının ölüm haberini 1 Şubat 2025 tarihinde öğrendiği varsayıldığında, son gün 1 Mayıs 2025 mesai bitimidir.
Reddi Miras Beyanı Nerede ve Nasıl Yapılır?
Red beyanı, murisin son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine yazılı veya sözlü olarak yapılmalıdır.
- Yazılı beyan bizzat ya da avukatı aracılığıyla yapılabilir.
- Telgrafla yapılan beyanlar da geçerlidir.
- Noter aracılığıyla yapılan beyanlar hukuki sonuç doğurmaz.
Dikkat: Red beyanı mahkemeye ulaştığı tarih itibariyle geçerlidir. Posta gecikmesi veya eksik belge nedeniyle geç ulaştığı durumlarda sorumluluk mirasçıya aittir.
Reddi Miras Süresi Uzatılabilir mi?
Evet, Türk Medeni Kanunu’nun 615. maddesi gereğince, önemli sebeplerin varlığı halinde sulh hakimi bu süreyi uzatabilir. Ancak bu uzatma otomatik değildir:
- Talep süresi geçmeden yapılmalı,
- Gerekçeler belgeyle ispatlanmalı,
- Hakim tarafından uygun görülmelidir.
Örnek: Yoğun hastalık, yurtdışında uzun süreli görev, afet durumu gibi olaylar uzatma sebebi olabilir.
Süre Geçerse Ne Olur?
Red süresi geçirilirse:
- Mirasçı, mirası zımnen kabul etmiş sayılır,
- Murisin tüm borçlarından kendi malvarlığıyla sorumlu olur,
- Sonradan yapılan ret beyanı hukuki sonuç doğurmaz.
İstisna: Hükmen Reddi Miras (TMK m. 605/2)
Murisin ölümü tarihinde borçlarının malvarlığından fazla olduğu açıkça belliyse ya da resmen tespit edilmişse, mirasçılar ret beyanında bulunmamış olsa bile miras reddedilmiş sayılır.
Hükmen Red Koşulları:
- Murisin iflas etmiş olması,
- Alacaklılarca alınmış aciz belgesi,
- Konkordato başvurusu ya da icra takibinde sonuçsuzluk,
- Malvarlığının eksi bakiyede olması.
Ancak: Mirasçı terekeye müdahalede bulunursa (örneğin taşınmazı kendisine geçirirse), hükmen red hakkından yararlanamaz.
Reddi Mirasın Hukuki Sonuçları
- Mirasçılık sıfatı geçmişe etkili şekilde sona erer.
- Alt soy varsa onların mirasçılığı doğar.
- Tüm mirasçılar reddederse tereke tasfiye edilir.
- Tasfiye sonunda arta kalan değer varsa, önceki zümredeki mirasçılara geri döner.
Red Beyanının Geri Alınması
Genel kural, red beyanının geri alınamayacağıdır. Ancak Yargıtay içtihatları:
- Tüm mirasçılar ve alacaklılar rıza gösterirse,
- Red iradesi irade sakatlığına dayanıyorsa (hata, hile, cebir),
geri alımın mümkün olabileceğini kabul etmektedir.
2025 Yılı Masraflar ve Ücretler
- Sulh Mahkemesi Başvuru Harcı: 63,90 TL
- Avukatlık Vekalet Ücreti (asgari): 8.500 TL
- İstanbul Barosu Tavsiye Ücreti: 12.000 TL – 20.000 TL