Miras işlemleri, yalnızca aile içi anlaşmalarla değil, aynı zamanda ciddi bir resmi süreçle tamamlanır. Mirasın yasal olarak mirasçılara geçebilmesi için tapudan bankaya, noterden kamu kurumlarına kadar birçok adımda belirli belgelerin ibrazı zorunludur. Bu belgelerin en önemlilerinden biri de veraset ve intikal vergisi borcu yoktur belgesidir. 2025 yılı itibarıyla, bu belgeyi edinmek hem dijital hem de fiziksel yollarla mümkündür. Aşağıda, bu belgenin nasıl alınacağını tüm ayrıntılarıyla açıklıyoruz.
Veraset ve İntikal Vergisi Borcu Yoktur Belgesi Nedir?
Veraset ve İntikal Vergisi Borcu Yoktur Belgesi, Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı vergi daireleri tarafından düzenlenen, mirasçının veraset ve intikal vergisine ilişkin tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, uygulamada çoğu zaman “ilişiksizlik belgesi” olarak da anılır.
Bu belge olmadan aşağıdaki işlemler hukuken tamamlanamaz:
- Tapuda intikal işlemi yapılamaz.
- Bankalardaki hesaplara erişim sağlanamaz.
- Noter huzurunda miras paylaşımı gerçekleştirilemez.
- Menkul veya gayrimenkul satışı yapılamaz.
Dolayısıyla, belge sadece bir formalite değil, mirasın hukuken geçerli hale gelmesinin temel adımıdır.
Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi Neden Gereklidir?
Belgeyi alabilmek için öncelikle veraset ve intikal vergisi beyannamesinin süresi içerisinde verilmiş olması zorunludur. Beyanname, vefat eden kişinin geride bıraktığı tüm taşınır ve taşınmaz malların, hisse senetlerinin, banka hesaplarının ve diğer değerlerin beyan edilerek vergi matrahının oluşturulması amacıyla verilir.
Beyan Süreleri:
- Türkiye’de vefat gerçekleşmişse: 4 ay
- Yurt dışında gerçekleşmişse: 6 ay
- Beyanname verilmemesi halinde: usulsüzlük cezası ve gecikme faizi uygulanır.
Beyanname Nereden Verilir?
- İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden online (ivd.gib.gov.tr)
- Bağlı olunan vergi dairesine bizzat gidilerek
Gerekli Belgeler:
- Veraset ilamı (mirasçılık belgesi)
- Ölen kişiye ait malvarlığı belgeleri
- Kimlik fotokopileri
- Beyanname formu (veya sistem üzerinden doldurulmuş hali)
Beyan sonrası, vergi tahakkuk ettirilir ve ödeme yapılır. Bu ödeme tamamlandığında borcu yoktur belgesi alınabilir.
Borcu Yoktur Belgesi Nasıl Alınır?
1. İnteraktif Vergi Dairesi Üzerinden Alım
Adımlar:
- https://ivd.gib.gov.tr adresine gidin.
- T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle sisteme giriş yapın.
- “Dilekçeler” menüsünden “Borcu Yoktur Yazısı Talep” seçeneğini seçin.
- Beyanname verilen vergi dairesini, belgeyi talep edeceğiniz kurumu, ve belge gönderim şeklini belirtin.
- Talebinizi onaylayın. Belge genellikle 1-2 iş günü içinde sistemde görünür hale gelir.
2. E-Devlet Üzerinden Başvuru
Adımlar:
- https://www.turkiye.gov.tr adresinden giriş yapın.
- Arama bölümüne “vergi borcu yoktur” yazın.
- Gelir İdaresi Başkanlığı hizmetlerine tıklayın.
- “Yeni Talep Oluştur” sekmesine geçin.
- Miras türünü (veraset ve intikal), belge talep nedenini ve hedef kurumu yazın.
- Onay sonrası başvuru tamamlanır. Belgeyi PDF olarak indirebilirsiniz.
3. Doğrudan Vergi Dairesinden Almak
Eğer dijital sistemlere erişim imkanınız yoksa ya da belgeyi fiziki olarak almak isterseniz, doğrudan ilgili vergi dairesine başvurabilirsiniz.
Yanınızda Bulundurmanız Gerekenler:
- Nüfus cüzdanı
- Veraset ilamı
- Beyanname örneği
- Varsa ödeme makbuzları
- Talep dilekçesi
Vergi dairesi belgeleri inceledikten sonra yazıyı size teslim eder. Yoğunluk durumuna göre süre değişebilir.
Bu Belge Olmadan Yapılamayacak İşlemler
Belge alınmadan yapılan işlemler hukuken geçerli değildir. En çok karşılaşılan uygulamalar şunlardır:
- Tapu müdürlükleri, intikal işlemi için bu belgeyi zorunlu tutar.
- Bankalar, ölen kişiye ait hesaplara erişim için belge talep eder.
- Noter işlemleri, bu belge olmadan gerçekleştirilemez.
- Araç devri, plaka düşümü gibi işlemler yapılamaz.
Belge Kaç Günde Alınır?
Belge, eksiksiz ve doğru şekilde yapılan başvuru sonrası genellikle 1 ila 3 iş günü içerisinde alınabilir. Ancak vergi dairesinin yoğunluğuna, eksik belge durumlarına veya sistemsel aksamalara göre bu süre uzayabilir.
2025 Yılı Veraset ve İntikal Vergisi Oranları
Gelir dilimlerine göre değişen oranlar aşağıdaki gibidir:
- İlk 1.700.000 TL için: %1 (miras) / %10 (ivazsız intikal)
- Sonraki 4.000.000 TL için: %3 / %15
- Sonraki 8.700.000 TL için: %5 / %20
- Sonraki 17.000.000 TL için: %7 / %25
- Aşan kısım için: %10 / %30
İvazsız intikal, bağış veya hibeyi ifade eder; oranlar bu durumda daha yüksektir.
Vergiden Kimler Muaf?
Aşağıdaki kurum ve kişiler vergiye tabi değildir:
- Devletin mirasçı olduğu durumlar
- Belediyeler, il özel idareleri ve köyler
- Kamu yararına çalışan bazı vakıf ve dernekler
Vergi Borcu Yoktur Belgesi Ne Kadar Süre Geçerlidir?
Genel uygulamaya göre belge, düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün süreyle geçerlidir. Ancak belge sunulacak kurum, bu sürenin daha kısa veya uzun olmasını isteyebilir.
Sorgulama ve Doğrulama
Sistemde oluşturulan belgeler, barkod numarası üzerinden hem İnteraktif Vergi Dairesi hem de e-Devlet üzerinden doğrulanabilir. Böylece belgenin geçerliliği ve orijinalliği teyit edilir.